Wolontariat pracowniczy w społecznie odpowiedzialnej firmie

Doradztwo online

Korzyści wdrażania CSR

1. Jakie korzyści ze społecznego zaangażowania biznesu osiąga bezpośrednio firma?

Korzyści bezpośrednio osiągane przez firmę ze społecznego zaangażowania biznesu dzielimy na korzyści zewnętrzne i wewnętrzne.

Wśród korzyści zewnętrznych możemy wyróżnić przede wszystkim:

- pozytywny wizerunek firmy,

- większą wiarygodność firmy,

- sprawne funkcjonowanie w społeczności lokalnej,

- wzrost lojalności klientów dotychczasowych i pozyskiwanie nowych,

- wzrost zainteresowania inwestorów,

- konkurencyjność na rynku w tym na rynkach międzynarodowych i wzrost efektywności prowadzonej działalności gospodarczej,

- możliwość odliczania darowizn na cele społeczne od podstawy opodatkowania.

Do korzyści wewnętrznych zaliczamy:

- wzrost motywacji, zadowolenia i zaangażowania pracowników,

- przychylność pracowników i wzrost ich identyfikacji z firmą,

- spostrzeganie firmy jako atrakcyjnego pracodawcy,

- wzrost innowacyjności firmy,

- lepsza kultura organizacyjna i wewnętrzna koordynacja.

Z Raportu "Menadżerowie 500 i Odpowiedzialny Biznes" opracowany przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu we współpracy z Bankiem Światowym i Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce główną korzyścią wewnętrzną firmy odpowiedzialnej społecznie według menadżerów jest podniesienie poziomu kultury organizacyjnej (57.1%), natomiast zewnętrzną jest poprawa wizerunku i reputacji (78.2%).

2. Jakie korzyści z odpowiedzialnego postępowania przedsiębiorstwa odnosi społeczeństwo?

W perspektywie długofalowej, korzyści z odpowiedzialnego postępowania są różnorodne i odnosi je zarówno firma jak i społeczeństwo.

Jeżeli chodzi o korzyści społeczne to możemy wyróżnić:

- popularyzację postaw dobroczynnych,

- pozytywny wpływ na poprawę stanu środowiska naturalnego,

- pomoc w nagłośnieniu istotnego problemu społecznego,

- aktywizację społeczności lokalnej,

- edukację społeczeństwa,

- stymulację rozwoju gospodarczego miejscowości, w której firma działa i wzrost zamożności jej mieszkańców,

- możliwość korzystania z zasobów firmy: finansowych, materialnych, wiedzy lub umiejętności, czasu pracowników.

3. W jaki sposób CSR może pozytywnie oddziaływać na konkurencyjność w przedsiębiorstwie?

Mówiąc o pozytywnym oddziaływaniu CSR na konkurencyjność w przedsiębiorstwie przede wszystkim warto wziąć pod uwagę ulepszenie produktów, gdyż skutkuje to większą lojalnością klientów a co najważniejsze większym ich zadowoleniem.

Ponadto na pewno pozytywny wizerunek firmy to lepsza pozycja na rynku pracy, łatwiejsza współpraca z partnerami biznesowymi i administracją państwową. Z kolei dzięki temu firma ma łatwiejszy dostęp do środków publicznych. Również większa motywacja i lojalność pracowników firmy przekłada się na zwiększoną konkurencyjność w przedsiębiorstwie. To wszystko buduje jej pozytywny wizerunek.

4. Czy odpowiedzialność biznesu można uznać jako efektywną strategię zarządzania i czy przynosi to korzyści firmie?

Odpowiedzialność biznesu to efektywna strategia zarządzania, która poprzez prowadzenie dialogu społecznego na poziomie lokalnym przyczynia się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw na poziomie globalnym. Jednocześnie kształtuje to korzystne warunki dla zrównoważonego rozwoju ekonomicznego i społecznego. CSR jest definiowany jako zarządzanie firmą zgodnie z ideą społecznie odpowiedzialnego biznesu. Społeczna odpowiedzialność biznesu to osiągnięcie sukcesu komercyjnego w sposób biorący pod uwagę wartości etyczne, prawa pracownicze, rozwój społecznośći oraz ochronę środowiska naturalnego.

5. Społeczna odpowiedzialność biznesu jest innowacyjną dziedziną. Czy wiąże się to z korzyścią powstawaniem nowych zawodów i funkcji?

Przyglądając się kadrom CSR można zaobserwować powstanie nowych profesji, nie tylko menedżera ds. CSR, ale również bardziej wyspecjalizowanych funkcji takich jak specjalista ds. zmiany klimatu, raportowania społecznego czy oficer etyki biznesu.
Przeprowadzone przez Netimpact i Ellen Weinreb CSR Recruting badanie analizujące oferty pracy CSR, pochodzące głównie z krajów Europy Zachodniej i USA, zanotowało 37% wzrost miejsc pracy w tym obszarze. Z badania wynika również, że oferty pracy w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu można podzielić na trzy grupy: pozycje wewnętrzne w firmach (25%), usługi CSR, takie jak consulting czy compliance (41%) oraz niezależne, np. badania (34%).

Natomiast badanie australijskie przeprowadzone przez Australian Centre for Corporate Social Responsibility pod koniec zeszłego roku pokazuje, że większość osób pracujących w CSR posiada wyższe pozycje menedżerskie (80,2%). Około 42% osób obejmuje pozycję senior menedżera lub executive, a około 40% pozycję menedżera.

6. Co zachęca firmy do podążania drogą odpowiedzialnego biznesu?

Różne fakty zachęcają do podążania drogą odpowiedzialnego biznesu. Spośród wielu z nich na pewno warto zwrócić uwagę na kilka najważniejszych. Przede wszystkim głównym czynnikiem, który powoduje że firma zaczyna postępować zgodnie z duchem CSR jest globalizacja gospodarki i wzrost konkurencji na rynkach światowych oraz rozwój mediów w skali globalnej, który przyczynia się do tego że firmy coraz częściej dbają o pozytywny wizerunek swojej firmy na lokalnym rynku. Ponadto coraz większe oczekiwania pracowników jak również trudność z pozyskaniem i utrzymaniem najlepszych pracowników. Poza tym firmy, które stosują CSR w swoich działaniach muszą sobie zdać sprawę, że utrzymanie dobrych relacji z interesariuszami jest jednym z gwarantów stałego i długotrwałego wzrostu wartości firmy.

Warto tutaj zwrócić uwagę, że odpowiedzialny biznes to podejście strategiczne i długofalowe, oparte na zasadach dialogu społecznego i poszukiwania rozwiązań korzystnych dla wszystkich, nie tylko dla firmy ale również jego otoczenia, pracowników, wszystkich interesariuszy i społeczności, w której działa firma.

7. Jakie pozytywne i wymierne efekty może przynieść firmie efektywne komunikowanie z otoczeniem na temat stosowania CSR?

Na pewno efektywne komunikowanie z otoczeniem ma bezpośredni wpływ na ostateczne wyniki w firmie. Informowanie społeczeństwa o społecznej odpowiedzialności firmy daje pozytywne efekty w postaci większego zaangażowania i efektywności pracowników, wyższego poziomu satysfakcji klienta. Ponadto efektywne komunikowanie ma oczywiście wpływ na poprawę reputacji firmy, marki i produktu a przez to firma posiada również lepsze stosunki z lokalną społecznością i władzami publicznymi.

Raport "Menadżerowie 500 i Odpowiedzialny Biznes" opracowany przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu we współpracy z Bankiem Światowym i Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce wskazuje, że głównymi źródłami informacji o postępowaniu firmy w kwestiach społecznych, etycznych lub ekologicznych są rozmowy z ludźmi oraz informacje w mediach. Liderzy uważają, iż media mają istotną rolę w kształtowaniu świadomości na temat problematyki CSR i informowaniu społeczeństwa o działalności firmy w tym zakresie. Jednocześnie wskazują na brak zainteresowania mediów pozytywnymi przykładami społecznego zaangażowania firm, wskazując głównie negatywne skutki działalności firm. Istotne dla ankietowanych jest również własne doświadczenie oraz informacje i oznakowania na produktach i ulotkach.

8. Czy filantropia stosowana przez firmy się opłaca?

Filantropia, działalność pro społeczna przedsiębiorców jest bardzo różnorodna, ulega nieustannym przemianom i stale się rozwija przybierając różnorodne formy realizacji dobroczynnych celów, stając się określoną postawą społeczną zarówno osób jak i instytucji, udzielających moralnego, rzeczowego i finansowego wsparcia inicjatywom społecznym, organizacjom i innym instytucjom pożytku publicznego.

Działalność charytatywna na stałe wpisała się w politykę wielu polskich firm. Jeszcze kilkanaście lat temu większość firm społecznie wrażliwych decydowała się na doraźne akcje pomocowe, klasyczną filantropię. Natomiast dziś zakres działań znacznie się rozszerzył, gdyż przedsiębiorstwa inwestują czas i pieniądze w akcje proekologiczne, edukację, kulturę, nowe technologie.

„Komisja Europejska zwraca uwagę na fakt, że w obliczu nowych presji wywieranych na przedsiębiorstwa ze strony mediów czy organizacji konsumenckich, społeczna odpowiedzialność przestaje być kwestią kosztownej filantropii, a staje się koniecznością rynkową gwarantującą przetrwanie wśród coraz agresywniejszej konkurencji”.

Działania filantropijne mogą zmieniać nastawienie społeczeństwa do przedsiębiorczości
i biznesu na bardziej pozytywne.

Finansowe wspieranie imprez sportowych, festiwali, koncertów jest dla wielu firm doskonałym sposobem na budowanie pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa oraz reklamę firmy.

Za przykład działań filantropijnych można podać sponsorowanie drużyn sportowych. Wówczas to nazwa sponsora oraz logo widnieje na koszulkach zawodników oraz na banerach umieszczonych wokół stadionu. Firma i jej logo jest rozpoznawane podczas zawodów transmitowanych przez media ogólnopolskie lub stacje lokalne, jak również dzięki oficjalnym materiałom drukowanym przez klub np. plakaty, bilety wstępu, kalendarze oraz programy zawodów.

Takie działania filantropijne przynoszą obopólne korzyści i są opłacalne zarówno dla firmy jak i społeczności lokalnej.

9. W jaki sposób zbudować kapitał społeczny, który zapewni firmie przychylność otoczenia społecznego?

Trzeba wziąć pod uwagę i pamiętać, że kapitał społeczny nie powstaje z dnia na dzień i należy go budować przez długotrwałe współdziałanie. Służy temu m.in. współpraca pozwalająca realizować cele biznesowe firmy razem z celami społecznymi. Tworzenie kapitału społecznego może odbywać się poprzez podejmowanie różnych działań skierowanych do otoczenia firmy (pracowników, mieszkańców i innych interesariuszy), m.in. poprzez wzajemną komunikację oraz współpracę opartą na wzajemności. Do powstania kapitału społecznego niezbędny jest również pewien poziom zaufania, który będzie rósł w miarę udanej współpracy. Bardzo ważne jest by firma określiła, które grupy otoczenia są dla niej szczególnie ważne i wówczas podjąć działania zmierzające do budowania z nimi dobrych relacji. Wobec każdej z tych grup będzie trochę inny sposób budowania dobrych relacji i zaufania.

Aby otoczenie firmy (mieszkańcy, rodziny pracowników, klienci, władze lokalne) darzyły firmę zaufaniem, powinna ona robić coś co wykracza ponad prawne zobowiązania, działania skierowane specjalnie dla nich, rozwiązujące jakiś problem danej grupy.

Wiele firm prowadzi działania przyczyniające się do tworzenia dobrych relacji z otoczeniem poprzez wspieranie lokalnych stowarzyszeń, fundacji, dofinansowanie akcji charytatywnych, przekazywanie swoich towarów potrzebującym itp.

Firma powinna wybierać takie działania, które są zbieżne z jej celami, misją a przy tym zaspokajają potrzeby lokalnej społeczności, pracowników i które są możliwe do realizacji przez firmę.

Kapitał Społeczny jest budowany również poprzez dobre programy zaangażowania społecznego pracowników.

Zasady budowania kapitału społecznego podczas realizacji programów zaangażowania społecznego pracowników:

Posiłkujemy się i wspieramy wartości i misję firmy – również zewnętrzni ineteresariusze widzą, że firma realnie realizuje swoje deklaracje.
Dostosowujemy program do realnych potrzeb danej społeczności albo grupy społecznej – praca zaangażowanych pracowników nie marnuje się ale prowadzi do prawdziwej zmiany społecznej.
Odpowiednio nagłaśniamy program zarówno poprzez kanały tradycyjne (np. PR, KOL), jak i poprzez metody niestandarodwe, łatwiejsze do wykorzystania w programach społecznych (np. „plotka”, „word-of-mouth” itp.).
Budujemy programy wspierające wizerunek firmy, jako partnera danej grupy beneficjentów.
Tam, gdzie jest taka potrzeba włączamy lokalnych lub „branżowych” liderów opinii (KOL).
Nasze programy pracownicze nie są „atrapą” ani pustym PR-em - zawsze przynoszą realne korzyści społeczne.

10. W jaki sposób zaangażowanie społeczne przyczynia się do aktywizacji społeczności lokalnej i stymulowania rozwoju gospodarczego?

Programy społeczne realizowane przez firmy są jedną z metod aktywizacji mieszkańców. Dają im możliwość zdobycia przydatnych umiejętności, sprawdzenia się w nowych sytuacjach, uczą pracy zespołowej i samodzielności, poszerzają horyzonty, uczą odpowiedzialności za własne działania, dostarczając jednocześnie środków potrzebnych na ich realizację. Realizacja dobrych pomysłów budzi entuzjazm, wyzwala energię i inspiruje do dalszego działania. Wprowadzanie programów społecznych pokazuje mieszkańcom, że mają oni wpływ na własne życie, że wspólnymi siłami mogą zmienić wizerunek swojej miejscowości, a tym samym swoje życie.

Ponadto programy społeczne pobudzają aktywność mieszkańców, przedsiębiorczość, uczą samodzielności i podnoszą poziom edukacji. Tym samym przyczyniają się pośrednio do
rozwoju gospodarczego społeczności, a w dalszej kolejności do podniesienia poziomu ich życia. Jednocześnie wyższe dochody mieszkańców zwiększają rynek zbytu dla produktów firmy. Oprócz rozwoju ekonomicznego, programy społeczne przyczyniają się też do ożywienia życia kulturalnego, podniesienia poziomu wykształcenia mieszkańców.

11. Czy sukces biznesu jest zależny od połączenia działalności gospodarczej z działalnością społeczną?

Biznes to nie tylko działalność gospodarcza. Biznes to także działalność społeczna. Sukces biznesu to połączenie działalności gospodarczej z działalnością społeczną.

Społeczna odpowiedzialność biznesu ściśle wiąże się ze społecznym zaangażowaniem biznesu, które polega na inwestowaniu w rozwój społeczeństwa, a w dłuższym okresie budowaniu jego zrównoważonego rozwoju. Poprzez zaangażowanie społeczne, firmy przyczyniają się do rozwiązania wielu problemów społecznych takich jak: bezrobocie, przestępczość, apatia. W wielu przypadkach firmy, poprzez realizację programów społecznych, pomagają zapobiegać ich powstawaniu.

Społeczne zaangażowanie biznesu (CCI) po angielsku corporate community involvement lub corporate community investment jest pojęciem węższym od społecznej odpowiedzialności biznesu. Odnosi się do różnych aktywności podejmowanych przez firmę w społeczności. Obejmuje różne metody zaangażowania firmy, takie jak: wsparcie finansowe, pomoc rzeczową, wolontariat pracowniczy. Zaangażowanie społeczne uwiarygodnia firmę w oczach opinii publicznej i buduje jej pozytywny wizerunek na zewnątrz.

Z Raportu "Menadżerowie 500 i Odpowiedzialny Biznes" opracowany przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu we współpracy z Bankiem Światowym i Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce wynika, że menadżerowie jako główny powód zaangażowania społecznego firmy wskazują budowanie marki i pozytywnego wizerunku firmy (72.9%). Ten sam główny powód podali ankietowani Polacy.

12. Słyszałem kiedyś o metodzie K4 stosowanej w firmie. Chciałbym się dowiedzieć na czym polega ta metoda?

K4 to pierwsza metoda strategicznego planowania i pomiaru efektywności działań z zakresu CSR i CCI, dostosowana do polskich realiów biznesowych i społecznych, której autorami są Paweł Łukasiak i Agata Stafiej-Bartosik.

K4 jest podejściem umożliwiającym prezentację i wprowadzenie do zarządzania firmą idei i zasad CSR przy jednoczesnej możliwości pomiaru.

Nazwa metody pochodzi od czterech kapitałów - ludzkiego, społecznego, materialnego i tzw. eko-kapitału - jakie budować może wdrożenie zasad społecznej odpowiedzialności biznesu w strategię firmy:

Kapitał Ludzki – zespół oraz relacje i więzi w nim wytworzone; budowany jest w oparciu o wartości.

Kapitał Społeczny – sieć relacji międzyludzkich i instytucjonalnych; budowany jest poprzez wiarygodność i zaufanie.

Kapitał Materialny – zasoby finansowe lub przewaga konkurencyjna; budowany jest poprzez wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego.

Kapitał Naturalny – zasoby środowiska naturalnego.

K4 umożliwia przedstawienie mierzalnych rezultatów działań społecznych i społecznie odpowiedzialnego zarządzania, wpisując je w polskie realia. Dzięki temu CSR może stać się bardziej atrakcyjny i zrozumiały dla polskich przedsiębiorców.

Metoda czterech kapitałów (K4) powstała w wyniku obserwacji światowych zjawisk i powodzeń oraz porażek w ich implementacji na rynek polski. Autorzy wyrażają nadzieję, że jest też koncepcją, która zachęci więcej rodzimych przedsiębiorstw do świadomego budowania relacji z otoczeniem w myśl zasady zrównoważonego rozwoju.

13. Czy media mają wpływ na rozwój CSR, która pozytywnie wpływa na rozwój firmy?

Media mają znaczy wkład, jeżeli chodzi o rozwój CSR. Społeczna odpowiedzialność biznesu wchodzi do debaty publicznej, dlatego zadaniem mediów, jest nie tylko obserwacja zjawisk, ale i uczestniczenie w procesie zmiany roli biznesu w społeczeństwie obywatelskim. Nie ulega wątpliwości, że gdyby nie prasa, radio, telewizja, portale internetowe i inne środki przekazu, CSR nie zyskałby takiego znaczenia, jakie posiada obecnie. Media to grupy, które wyspecjalizowały się w rozliczaniu firm ze społecznych konsekwencji ich działalności.

Dzięki dziennikarzom opinia publiczna dowiaduje się o nieodpowiedzialnych jak i tych pozytywnych działaniach wielu przedsiębiorstw. Coraz częściej różne organizacje opracowują rankingi firm, oceniając je pod względem dokonań na polu odpowiedzialności społecznej biznesu, a media to odpowiednio nagłaśniają Wskutek tego, CSR zaczęła stawać się priorytetem liderów biznesu na całym świecie. Korzystanie firm z pośrednictwa mediów to jedna z najbardziej skutecznych metod dotarcia z informacją do możliwie najszerszego grona interesariuszy. Jak wynika z badań media mają w Polsce wysoki poziom zaufania wśród społeczeństwa (wg Edelman Trust Barometer z 2008 roku, aż 45% Polaków ufa mediom).

14. Jak zbudować efektywny system zarządzania społeczną odpowiedzialnością?

Publikacja „Odpowiedzialny biznes z nieodpowiedzialnym świecie” Bolesława Roka wskazuje 20 kroków w budowaniu systemu zarządzania społeczną odpowiedzialnością:

Identyfikacja kluczowych interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych.
Określenie (lub modyfikacja) długofalowej wizji rozwoju firmy i operacyjnej misji, z uwzględnieniem wartości istotnych w działalności firmy.
Wstępne sformułowanie priorytetów polityki społecznej.
Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za realizację polityki społecznej z uwzględnieniem reprezentacji kadry menedżerskiej i pracowników.
Swoista „inwentaryzacja” dobrowolnych (nie wymaganych przez prawo) programów i zobowiązań, realizowanych przez firmę w ostatnich latach wobec poszczególnych grup interesariuszy.
Przegląd i szczegółowa analiza strategii społecznej odpowiedzialności w firmach odniesienia (benchmarking branżowy).
Zorganizowanie spotkań z przedstawicielami najważniejszych grup interesariuszy, aby lepiej poznać wzajemne oczekiwania, rezultaty prowadzonych wcześniej programów.
Sformułowanie zasad polityki społecznej, z uwzględnieniem istniejących oczekiwań i możliwości, realizowanych celów, planowanych procedur.
Określenie szczegółowych zasad postępowania na podstawie istniejących uwarunkowań (regulacje prawne, dobrowolne zobowiązania, cele operacyjne, nakłady finansowe).
Budowanie i wdrażanie strategii odpowiedzialności wobec poszczególnych grup interesariuszy (przede wszystkim: pracowników, społeczności lokalnej i klientów).
Włączenie polityki społecznej do systemu wewnętrznej komunikacji (intranet, gazeta zakładowa).
Prowadzenie szkoleń i warsztatów interaktywnych dla pracowników na temat polityki społecznej.
Określenie metod oceny efektów (wskaźniki – KPI’s: key performance indicators).
Dokumentowanie zasad, sposobów realizacji i wyników (sprawozdawczość wewnętrzna).
Okresowy przegląd dokonywany przez kierownictwo firmy (lub przez audytora zewnętrznego).
Włączanie do kryteriów wyboru kluczowych dostawców wymagań dotyczących określonych elementów systemu odpowiedzialności.
Doskonalenie systemu zarządzania zasobami kadrowymi z wykorzystaniem zasad polityki społecznej, pamiętając, że o odpowiedzialnym charakterze firmy świadczą przede wszystkim zwyczaje dotyczące traktowania pracowników.
Stopniowe upowszechnianie tych samych wartości w całym ciągu dostawców i innych partnerów biznesowych.
Włączanie polityki społecznej w proces komunikacji zewnętrznej, dostosowując język i formę do oczekiwań różnych grup interesariuszy (witryna internetowa, raporty społeczne, inne publikacje, wystąpienia publiczne).
Ciągłe doskonalenie zasad polityki społecznej i systemu komunikacji– z uwzględnieniem otrzymywanych ocen, komentarzy, opinii ze strony różnych grup interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych.

15. Jakie mogą być argumenty przemawiające za wdrożeniem przez hotel, który zlokalizowany jest na terenie Podkarpacia działań z zakresu CSR?

W hotelarstwie kluczowe znaczenie mają wszystkie rodzaje interakcji pomiędzy hotelem a jego interesariuszami, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków pomiędzy obsługą hotelową a gościem. Nie mniej istotne są stosunki wewnątrz-hotelowe oraz kontakty z jednostkami zewnętrznymi.

Argumenty przemawiające za wdrożeniem CSR:

Budowa prestiżu i renomy hotelu, na które składają się wysoka jakość obsługi, kompetentny i zadowolony oraz zaangażowany personel, zadbany obiekt zintegrowany z otoczeniem naturalnym, polityka proekologiczna, uznanie władz lokalnych,
Budowa wśród klientów i kontrahentów wizerunku hotelu jako przedsiębiorstwa odpowiedzialnego społecznie, a tym samym wzmocnienie wiarygodności hotelu wobec klientów,
Tworzenie wizerunku firmy, w której panują zasady biznesu partnerskiego, otwartego na potrzeby klientów i propozycje kontrahentów,
Większe bezpieczeństwo współpracy z hotelem, który wdrożył program CSR,
Większa satysfakcja z pracy pracowników hotelu, która z kolei przekłada się na ich większe zaangażowanie i motywację,
Więcej klientów w stosunku do konkurencji, co przekłada się na wypracowanie wyższych zysków i uzyskanie lepszych wyników ekonomicznych.

16. Czy etyczny biznes się opłaca?

W ostatnich latach etyka nabrała strategicznego znaczenia i jej stosowanie jest opłacalne. Z badań jak i praktyki wynika, iż istnieje ścisły związek pomiędzy dobrymi wynikami ekonomicznymi a etyką. Etyczne postępowanie firmy, którego wyrazem jest CSR, jest mocnym punktem w jej reputacji. Biznes staje się obszarem uzależnionym od społecznej akceptacji. Wszelkie działania prospołeczne firmy spotykają się z bardzo pozytywną reakcją społeczeństwa.

Etyka nie jest jednak czymś, co można automatycznie implementować. Zaszczepienie zasad etyki w działalność firmy są nierozerwalnie związane z systemem strategicznego zarządzania całą organizacją. Firmy muszą być wrażliwe na potrzeby klientów, dlatego też każda z nich powinna badać je i uwzględniać na bieżąco w swojej strategii. Etyka w firmie to także inwestycja w pracowników: jasne ścieżki rozwoju, właściwe pensje, dobre relacje pomiędzy pracownikami. Wiadomo, że etyczny pracownik nie kradnie, nie oszukuje, angażuje się dla dobra i rozwoju firmy i w swoich relacjach z dostawcami, klientami oraz społeczeństwem występuje jako jej najlepsza wizytówka. Z badania przeprowadzonego przez Pracownię Badań Społecznych w Sopocie na zlecenie firmy Danone i Forum Odpowiedzialnego Biznesu wynika, że zdecydowana większość Polaków uznaje za odpowiedzialny biznes działania o charakterze etycznym powiązane z biznesem, a więc uczciwe postępowanie wobec pracowników, kontrahentów i klientów - 68,8% wskazań („Społeczna odpowiedzialność biznesu w Polsce. Wstępna analiza”, UNDP, Warszawa 2007).

Etyka w biznesie nie ogranicza się do głoszenia uniwersalnych wartości, ale jest określoną wiedzą, która musi być przejęta przez polskie firmy tak, jak przejmowane są nowoczesne technologie. Jeśli gospodarka ma funkcjonować normalnie, to etyka musi zostać przyswojona przez biznes i stać się codzienną praktyką, ponieważ w perspektywie strategicznego, długofalowego rozwoju firmy jedynie etyczne działanie popłaca.

17. Jaka jest pozycja Komisji Europejskiej w kwestiach społecznej odpowiedzialności biznesu?

Niewątpliwie duże znaczenie ze strony Komisji Europejskiej ma koncepcja CSR.
Komisja Europejska dostrzegła potrzebę poszerzania wiedzy z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu jak również jej praktycznego wdrażania przez firmy.

W komunikacie z 2006 r., zatytułowanym „Realizacja partnerstwa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: uczynienie Europy liderem w zakresie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw” ogłosiła wsparcie dla inicjatywy „Europejskiego Sojuszu na rzecz Społecznej Odpowiedzialności Biznesu”.

Sojusz nie jest instrumentem prawnym lecz ma charakter otwarty i ma stanowić rodzaj „parasola” politycznego dla nowych lub istniejących inicjatyw w zakresie CSR, podejmowanych zarówno przez MŚP jak i duże firmy. Zdaniem KE jest on istotny, ponieważ wzmacnianie przedsiębiorstw poprzez tworzenie lepszych warunków do realizacji zasad odpowiedzialnego biznesu i aktywne promowanie dobrych praktyk jest także ważnym czynnikiem zwiększenia potencjału rozwojowego gospodarki. Również budowanie i wdrażanie strategii CSR przyczynia się do praktycznej realizacji zasady zrównoważonego rozwoju. Stąd konieczność podnoszenia świadomości w tym zakresie oraz promowania zachowań z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu.

Również polityka regionalna, która jest realizowana za pomocą funduszy strukturalnych uwzględnia kwestie związane z CSR, gdyż poziom wiedzy i praktycznego wdrażania zasad biznesu odpowiedzialnego społecznie jest nadal jest niewystarczający i wymaga dalszych, intensywnych działań informacyjnych i promocyjnych.

18. Czy polityka regionalna UE wspiera realizację projektów z zakresu CSR, które przynoszą firmie i społeczności wymierne korzyści?

Polityka regionalna, która jest realizowana za pomocą funduszy strukturalnych uwzględnia kwestie związane z CSR.

Temat społecznej odpowiedzialności biznesu jest istotnym tematem z punktu widzenia Europejskiego Funduszu Społecznego wdrażanego w Polsce w latach 2007-2013.

Projekty dotyczące kwestii CSR mogą być realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki:

Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących, Działania 2.1 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, Poddziałania 2.1.2 Partnerstwo dla zwiększania adaptacyjności.
Priorytet VIII Regionalne Kadry Gospodarki, Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, Poddziałanie 8.1.3 Wzmacnianie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności.

Priorytet II wspiera realizację ponadregionalnych projektów których, celem jest wzmocnienie potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw poprzez wspieranie nowych rozwiązań w zakresie organizacji pracy, form świadczenia pracy, zarządzania zmianą gospodarczą, promocji podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz społecznej odpowiedzialności biznesu.

O dofinansowanie w ramach Poddziałania 2.1.2 mogą ubiegać się reprezentatywne organizacje związkowe i reprezentatywne organizacje pracodawców - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno - Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2001 r. nr 100, poz. 1080 z późniejszymi zmianami).

Priorytet III wspiera projekty, które promują społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw, w szczególności w odniesieniu do lokalnego rynku pracy, warunków pracy pracowników i środowiska naturalnego. Beneficjentami mogą być partnerzy społeczni (organizacje pracodawców i przedstawicielstwa pracownicze).

Celami przewidzianymi do osiągnięcia w wyniku realizacji projektów jest uwzględnienie w strategiach i planach rozwojowych firm aspektów związanych ze społeczną odpowiedzialnością biznesu.

19. Niedawno spotkałem się z terminem audytu społecznego? Co to jest i jakie korzyści płyną z jego stosowania?

Za Bolesławem Rok jest to „weryfikacja zgodności różnych aspektów działalności przedsiębiorstwa z deklarowanymi zasadami odpowiedzialności społecznej. Pozwala ocenić wizerunek społeczny firmy i skuteczność strategii społecznej odpowiedzialności”.

"Audyty społeczne oceniają skutki społeczne i etykę postępowania organizacji w kontekście jej celów oraz celów stron zainteresowanych". (New Economics Foundation and the New Academy of Business: "The Audit Cycle" 1996).

Audyt społeczny mierzy następujące aspekty działalności organizacji:

• Wizerunek firmy w oczach pracowników i innych interesariuszy,

• Sposób realizacji celów,

• Zgodność praktyki z deklarowanymi wartościami.

Tego typu audyty mogą być weryfikowane przez organizacje zewnętrzne, jednak ich zastosowanie ogranicza się wyłącznie do wewnętrznej sfery funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Korzyści płynące z audytu społecznego to m.in.:

• Rozpoznanie i współpraca ze stronami zainteresowanymi,

• Informowanie zainteresowanych o osiągnięciach firmy,

• Umacnianie lojalności i zaangażowania stron zainteresowanych,

• Ciągła analiza ryzyka,

• Lepsze wyniki kierownictwa dzięki decyzjom podejmowanym z pełną świadomością,

• Pogodzenie wzrostu rentowności z problemami społecznymi,

• Uprawomocnienie się w oczach społeczeństwa,

• Cykliczne audyty umożliwiające ciągłe doskonalenie,

• Bez audytu aspektów społecznych sporządzenie wiarygodnego sprawozdania społecznego jest niemożliwe.

(źródło: www.fob.org.pl)

20. Co to jest AA1000 i jakie są korzyści ze stosowania tego standardu?

AA1000 – jeden ze standardów społecznej odpowiedzialności biznesu, wypracowany w 1999 roku przez Instytut na rzecz Społecznej i Etycznej Odpowiedzialności (Institute of Social and Ethical AccountAbility), włączający kwestie społeczne i etyczne do zarządzania strategicznego organizacji i jej działalności.

AA1000 może być zastosowany do analizy strategicznej spółek i wszelkich organizacji, do zewnętrznej oceny przedsiębiorstwa w zakresie społecznej i etycznej odpowiedzialności oraz w procesie samodoskonalenia się organizacji.

Standard uwzględnia 5 głównych etapów:

1. Planowanie – organizacja przystępuje do procesu,

2. Określenie zasad odpowiedzialności,

3. Przeprowadzenie audytu i przygotowanie raportu,

4. Wdrażanie – wzmocnienie procesu,

5. Współdziałanie z interesariuszami – grupami związanymi z organizacją (klienci, dostawcy itp.).

Korzyści z przyjęcia standardu:

1. Doskonalenie własnej działalności organizacji

2. Poprawa wyników finansowych

3. Poprawa długoterminowej wartości organizacji dla akcjonariuszy

4. Zaspokojenie złożonych oczekiwań inwestorów na informacje

5. Możliwość pozyskania wysokiej klasy pracowników

6. Wzmocnienie współpracy z interesariuszami, pozwalające między innymi na
przewidywanie konfliktów i przeciwdziałanie im oraz na budowanie zaufania do organizacji.

(źródło: www.fob.org.pl)

21. Czy stosowanie koncepcji CSR zwiększa sprzedaż?

Społeczna odpowiedzialność biznesu to czynnik, który zdecydowanie wpływa na zwiększenie sprzedaży, ale również na lojalności klientów oraz uzyskanie dostępu do nowych kanałów sprzedaży. Co najważniejsze odpowiedzialny biznes przyciąga do firmy wysokiej klasy specjalistów.

Społeczna odpowiedzialność biznesu ma przełożenie na szeroko rozumiany zysk przedsiębiorstw, co potwierdzają badania i analizy przeprowadzone przez takie instytucje jak IBM Institute for Business Value, Goldman Sachs, The Economist, Międzynarodowe Stowarzyszenie Reklamy (IAA), londyńska agencja public relations CHA i Liga Odpowiedzialnego Biznesu.

Według danych, pochodzących z badań przeprowadzonych przez IBM Institute for Business Value, wśród ponad 250 menadżerów z całego świata 68% kadry kierowniczej uznaje działania sfery CSR jako doskonałe narzędzie poszukiwania nowych źródeł zysku. Ponad połowa badanych (54%) wierzy, że działania CSR gwarantują im przewagę nad konkurencją.

Zgodnie z danymi podawanymi przez jeden z największych banków inwestycyjnych na świecie - Goldman Sachs, prowadzenie przez firmę działań odpowiedzialnych społecznie jest głównym czynnikiem, który skłania konsumentów do lojalności względem marki (35% wskazań). CSR jest czynnikiem, który wpływa na lojalność klientów bardziej niż prestiż produktu (3% wskazań) lub ich jakość (6% wskazań).

Zgodnie z wynikami badań przeprowadzonymi w Niemczech to 47% konsumentów podejmuje decyzje zakupowe na korzyść firm zaangażowanych społecznie. Wyniki badań przeprowadzonych wśród polskich studentów wykazały, że blisko 67% badanych wybierając produkt zwraca uwagę na to czy jest on przyjazny dla środowiska.

(Źródło: http://www.egospodarka.pl/)

22. Czy środowisko naturalne korzysta na koncepcji CSR?

W Zielonej Księdze Komisji Europejskiej z 2001 roku CSR został zdefiniowany jako "koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie decydują się działać na rzecz lepszego społeczeństwa i czystszego środowiska naturalnego".

Wiemy, że każda firma aby funkcjonować musi korzystać z zasobów naturalnych takich jak woda, prąd, energia elektryczna itd. Każda też swoim działaniem oddziałuje na środowisko naturalne. Coraz częściej firmy zauważają swój negatywny wpływ na naturę i wprowadzają rozwiązania, mające na celu jego ograniczenie.

Działania na rzecz środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju obejmują m.in. projektowanie przyjaznych dla środowiska produktów i procesów produkcyjnych, efektywne wykorzystywanie zasobów, ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów i zanieczyszczeń.

Firmy, które realizują programy ekologiczne pomagają chronić środowisko naturalne, przyczyniają się do poprawy jego stanu i zmniejszenia dotychczasowego zanieczyszczenia. Nierzadko angażują się one również w działania edukacyjne zmierzające do podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców.

Od niedawna w praktyce zaczyna być stosowany wskaźnik Ecological Footprint, pozwalający obliczyć wpływ ludzi i firm na środowisko. Umożliwia on określić działania, które należy podjąć, aby zbilansować środowisku wykorzystane zasoby naturalne.

Niestety wskaźnik ten nie jest powszechnie stosowany przez polskie przedsiębiorstwa w codziennej działalności biznesowej.

Pierwszym przykładem zastosowania w praktyce biznesowej idei Ecological Footprint w Polsce są działania podjęte przez firmę Danone. Jest to firma, która za przygotowanie i druk 42 000 egzemplarzy publikacji pt.: „Przegląd działań z zakresu społecznej odpowiedzialności Danone`a w Polsce” spowodowała emisję 950 ton dwutlenku węgla CO₂ (1.885.000m³). Pragnąc zrekompensować środowisku ten negatywny wpływ, Danone wsparł ratowanie 150 zagrożonych obumarciem kasztanowców.

Uratowane drzewa zasymilują bowiem w ciągu roku dwutlenek węgla, który został wyemitowany podczas przygotowania publikacji.

23. Często w terminologii CSR używane jest pojęcie „dobro wspólne”. Jak zdefiniować ten termin?

Można się posłużyć kilkoma definicjami.

Encyklopedii PWN podaje, że dobro wspólne to termin "oznaczający wartość zbiorową osiąganą przez wspólnoty ludzkie w związku z rozwijaniem naturalnych możliwości ich członków, zaspokajaniem ich indywidualnych interesów lub respektowaniem posiadanych przez nich uprawnień jednostkowych przy jednoczesnej dbałości o zbliżanie całej wspólnoty ku właściwym jej celom.

Z kolei w Konstytucji RP jest napisane, że „Rzeczpospolita jest wspólnym dobrem wszystkich obywateli. Ma to istotne znaczenie dla określenia funkcji prawa. W myśl ustawy zasadniczej ma ono, jako dzieło wspólnoty, zasługiwać na miano wspólnego dobra. A zatem prawo ma ludzi łączyć, a nie dzielić. Nie jest po to, by przeciwstawiać ich sobie nawzajem. Przeciwnie, ma wyzwalać solidarność między ludźmi, sprzyjać porozumieniu, wyzwalać empatię i poczucie odpowiedzialności. (…)

(…) powinno odzwierciedlać wartości nie zaś antywartości. Nie może więc ono odwoływać się do strachu, do emocji negatywnych, do stosowanej arbitralnie przemocy, zwłaszcza w sferze relacji między obywatelami a władzą”.

Według Papieża Jana Paweł II: „Dobro wspólne nie jest zwykłą sumą korzyści poszczególnych osób, ale wymaga właściwej oceny i oparcia o sprawiedliwą hierarchię wartości i właściwe zrozumienie godności i praw osoby. Największym zagrożeniem dla dobra wspólnego są dzisiaj różne postacie egoizmu; zarówno grupowego, jak i indywidualnego.”

24. Jak zdefiniować CRM i jakie są korzyści dla przedsiębiorstwa z jego stosowania?

Cause Related Marketing (Marketing Społecznie Zaangażowany) to połączenie celów ekonomicznych przedsiębiorstwa z celami społecznymi w ramach danego przedsięwzięcia.
CRM jest wszechstronną metodą pozwalającą na projektowanie programów powstałych na bazie potrzeb i zainteresowań przedsiębiorstwa z równoczesnym rozwiązywaniem problemów społecznych.

Korzyści dla przedsiębiorstw to m.in.:

- Wzrost lojalności konsumentów;

- Wzrost wrażliwości społecznej i motywacji pracowników;

- Poprawa reputacji i wizerunku społecznego;

- Wzrost sprzedaży.

wróć